Kategorier
Uncategorized Рус тилида

Услышит ли Всевышний меня?

Саодат Пулканова

Саодат Пулканова  родилась в 1973 году, в Хатирчинском районе, Самаркандской
области. В 1996 году окончила филологический факультет Ташкентского
Государственного Университета. Она автор многих поэтических и прозаических книг.
Саодат Пулканова – представительница династии знаменитого узбекского поэта
Пулкана. Основательница интернет-страницы www.pulkan.org .
В данное время живет в Швеции.

Мир

Этот мир параллельный,
Не в силах манипулировать мною.
Замучив даже страданиями,
Не доведет до цели, знаю.

Заманивает цветником желаний,
Одевая бархатом хитрости,
Не залечат раненную душу,
Роскошь, богатства, страсти.

Kategorier
Амирқул Пўлкан Крилл алифбосида

Кўп панд едим соддалигимдан

Амирқул Пўлкан

* * *

Кўп панд едим соддалигимдан,
Бировларга ишондим ортиқ.
Дўстларимга қайда бўлмайин,
Бор йўғимни айладим тортиқ.

 

Улар бари менга қадрдон,
Кўзларимга кўринар ёниб.
Мен уларнинг ташвиши билан
Гоҳо тунлар чиқдим тўлғониб.

Kategorier
Амирқул Пўлкан Крилл алифбосида

Мен сенинг тақдиринг ўйлайман кўпроқ

Амирқул Пўлкан

Қизим Саодатга

Қизим, сен гоҳида сўраб қўймайсан,
Айтмасам кўзингда пайдо бўлур ёш.
Юлдузлар тўкилиб кетмасми дейсан,
Узилиб тушмасми, дейсан шу қуёш.
Мен жавоб излайман саволларингга,
Ҳам ҳайрон қоламан ёқамни ушлаб.
Ошкора бирор гап айтмайман сенга,
Хаёлга ботаман лабимни тишлаб.

 

Қизим, сен гоҳида сўраб қўймайсан,
Айтмасам отангдан кўнглинг қолади.
Дунёнинг устуни қаерда дейсан,

Kategorier
Жаҳон халқлари фольклори Крилл алифбосида

Антик дунё адабиёти ва унинг мифологияси


 

Шарафутдинова Муҳаббат Озодовна

Антик адабиётни ўрганишимиздаги биринчи восита мифологиядир. Антик адабиёти мифология асосида юзага келгандир.
Мифология миф, афсона ва эртакдардан иборат. Буюк адиб Горький мифология халқ бадиий фаолиятининг  алоҳида бадиий устқурмаси, деб кўрсатилган.
Мифология ҳали кишилар онги жуда паст бўлган пайтида юзага келган. Шунинг учун инсонлар ўзлариrа турли туман  худолар яратганлар. Масалан: мифолоrиянинг кўрсатишича, энг аввалги худо Уран, сўнг Гея вужудга келган, буларнинг бирлашувидан Крон, Океан. Рейлар туғилган. Крон билан Peя бирлашувидан яна бошқа худо авлодлари юзага келган, шулардан бири Зевс эди. Зевс катта бўлгач, отасини тахтдан тушириб, ўзи тахтга чиқди. Унинг ҳукмронлигига қарши чиққан худоларни Зевс қаттиқ қўллик  билан бошқаради. Зевс Олимп тоғларида яшовчи худоларнинг Худоси бўлиб қолади. Милоддан илгариги XII асрда вужудга кедган «Иллиада» ва «Одиссея» афсоналарида Зевс булутларни ҳайдовчи худо сифатига тасвирланади.

Kategorier
Крилл алифбосида Тадқиқотлар

”Ўзбек халқ достонлари матнининг лингвостатистик таҳлили”

А.Қодирий номли ЖДПИ ўқитувчиси:
Гулжаҳон Жуманазарова

Фозил шоир достонлари луғатларини тузишдаги тамойиллар ва вазифалар

Инсоният ахборот технологиялари юксак тараққий этган даврда яшаётган бир пайтда ҳеч бир фан тараққиётини, жумладан, ўзбек тилшунослиги тараққиётини ҳам бу технологиялардан ташқари олиб қараш мумкин эмас. Бугун ҳаётимизга инженерлик лингвистикаси, математик лингвистика, компьютер лингвистикаси сингари соҳалар кириб келди, матнни лингвистик таҳлил этишнинг янги-янги имкониятлари яратилди. Ҳозирги кунда тил материалини математик-статистик методлар ёрдамида ўрганиш ана шундай имкониятлардан бири бўлиб қолмоқда.

Kategorier
Крилл алифбосида Тадқиқотлар

Пўлкан шоир адабий мероси

Ушбу библиография Фольклоршунос олима Зубайда Ҳусайинова томонларидан тузилган бўлиб, у ўзбек халқ бахшиси Муҳаммадқул Жонмурод ўғли Пўлкан шоир ижоди (собиқ совет даврида) қай даражада ўрганилганлигидан далолат беради. Ўйлаймизки бу, Пўлкан шоир адабий меросига қизиққан ва ўрганмоқчи бўлган тадқиқодчилар учун манба сифатида хизмат қилиши мумкин.

Муҳаммадқул Жонмурод ўғли Пўлкан

(Библиография)

Атоқли шоирлар Эргаш Жуманбулбул ўғли, Фозил Йўлдош ўғли билан  бир даврда яшаб, қатор достон куйлаган ва ижод этган шоирлардан бири Муҳамммадқул Жонмурод ўғли Пўлканнинг репертуари ва ижоди доимо ўзбек фольклоршунослиги диққатида бўлган. У етмишдан ортиқ достон билган ва халқ ўртасида куйлаб юрган. Шундан ўттизга яқин достон, ўнлаб шеър ва термалар ёзиб олинган. Пўлкан шоирдан достон ёзиб олиш 1926 йилдан бошланади. Унинг айтган достонлари ҳажм жиҳатидан катта. Ҳаммасини ҳисобга олганда тахминан икки юз автор листдан ортиқ. Ундан ёзиб олинган бир қатор асарлар нашр этилиб ва ўрганилиб келинмоқда. Ушбу библиографияда мавжуд матералларга маълум бир тартиб берилган бўлиб, келажакда янада тўлдирилиши ва мукаммаллаштирилиши лозим.

Kategorier
Крилл алифбосида Халқ бахшилари

Бахшили эл – ботир эл

Болтабой Мамарасулов, Муҳиддин Ҳасанов

Раҳматилла Юсуф ўғли атоқли достончи-қиссахон, қалби кенг улуғ инсон эди

Раҳматилла Юсуф ўғлини болалигимиздан биламиз. Уйи Қоракиссанинг ўртасида бўлиб, яқинидаги бошланғич мактабда ўқиган кезларимизда жуда кўп кўрардик: йирик жуссали, оқ юзли, чиройли киши эди. Уйи доимо гавжум эди. Нафақат қишлоқдошларимиз, балки атрофдаги қишлоқлардан ҳам кишилар кўп келарди. Катта-кичикнинг бари беҳад ҳурмат қиларди, олдидан ҳеч ким саломсиз ўтмасди.

Kategorier
Крилл алифбосида Термалар

Қўрғондаги айтишув

Саодат Пўлканова

(Терма)

Кунларнинг бирида Томди туманидаги овуллардан бирида яшовчи қозоқ аёлларнинг бир нечаси Нуротадаги қариндошларникига тўйга отланишиб, машҳур Қўрғон достончилик мактаби вакилларидан бири Султон момо яшаган қишлоқдан ўтиб қолишибди.Йўл юриб чарчаган аёллар Султон момо уйи яқинидаги, гужум остида нафасларини ростлашибди.Шунда аёллардан бири “биз жуда чарчадик ва жуда ҳам сувга муҳтожмиз.Мен мана бу эшикни қоқиб уй бекасидан сув сўраб кўрсам” деб Султон момо хонадони эшигини қоқибди. Ўша эшик қоққан аёл аслида ширин тилли, момиқ белли, гапга чечан қозоқ бахши аёлларидан бири экан.

Kategorier
Uncategorized Крилл алифбосида Тадқиқотлар

Пўлкан шоир куйлаган достонлар

1927 йилда Фольклоршунос Ҳоди Зарифов “Халқ шоири Муҳаммадқул Жомурод ўғли Пўлкан ” деган биринчи мақолаларида достончининг ҳаёт йўли устози ва айниқса бахши репертуари ҳақидаги қимматли маълумотларни билдиради.
Муҳаммадқул Жомурод ўғли ижодини яқиндан ўрганган унинг набираси истеъдодли шоир Амирқул Пўлканов ундан ёзиб олинган “Эрназархон достони борасида қуйидагиларни қайд этган:

Kategorier
Uncategorized Крилл алифбосида Тадқиқотлар

“Шайбонийхон” достони ҳақида

Амирқул Пўлкан

Бизга маълумки, XV асрнинг охири ва XVI асрнинг бошларига келиб, улкан тарихий ижтимоий иқтисодий ўзгаришлар рўй берди. Бу даврга келиб Темурийлар сулоласи инқирозга юз тутган, хонликлар ўртасидаги ихтилофлар янада кескинлашган эди.Султон Али Мирзо ва Андижон хони Заҳриддин Муҳаммад Бобур ўртасидаги келишмовчиликдан фойдаланган Шайбонийхон 1500 йили ҳеч қандай қаршиликларсиз Самарқандни босиб олади. Лекин орадан кўп ўтмай, шаҳарнинг нуфузли кишилари, дин пешволари ва собиқ амалдорлар ёрдамида Бобур Самарқандга ҳужум қилиб шаҳарни қўлга киритади. Шайбонийхоннинг барча аскарларини қиличдан ўтказади.